བོད་ལྗོངས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་དྲྭ་བ། བྱོན་པ་ལེགས།
ངེས་པ་དོན་གྱི་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་འཛོམས་པའི་ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཆེན་མོ་བྱམས་པ་དགེ་ལེགས་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་ནི། མདོ་སྨད་ཨ་རིག་ཁྱེབ་ཀྱི་སར་ཡབ་མ་ཁྱེ་འཕགས་པ་སྐྱབས་དང་། ཡུམ་ཨ་སྐྱིད་བཟང་བོ་ཅོག་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་མེ་རྟ༼ ཕྱི་ལོ༡༧༢༦ ༽ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་མི་གཤིས་དང་ཤེས་རབ་བཟང་པོས་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ལི་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་བཟང་བསྟན་དར་གྱིས་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ལས་བསླངས་ཏེ་རྒྱ་ལི་ཚང་གིས་བུ་ཆུང་འདི་སྤྱན་གྱི་འབྲས་བུ་བཞིན་དུ་ཡུན་རིང་བསྐྱངས། དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ་རྣམ་གཡེང་རྩེད་འཇོ་སོགས་རིང་དུ་དོར་ནས་ཆོ་ག་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རིགས་མཐའ་དག་ལ་འཛིན་སྐྱོར་རྒྱུན་དུ་གནང་བས་ན་མཉམ་ཆོས་གྲོགས་ཀུན་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པར་གྱུར། དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་པ་ཆུ་ཁྱི༼ ཕྱི་ལོ༡༧༤༢ ༽ལོར་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ལི་ཚང་གིས་མཐུན་རྐྱེན་དང་བཀས་བསྐུལ་ཏེ་བོད་དབུས་གཙང་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་པར་མངགས། སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླིང་གི་བྱེས་གྲྭ་ཚང་དུ་ཚོགས་ཞུགས་གནང་། མཁས་མང་སེར་བྱེས་གྲྭ་ཚང་དུ་ལོ་བཅུ་གསུམ་རིང་ལ་སློབ་གཉེར་རྡོ་རུས་ཐུག་པ་ལྟ་བུ་གནང་ཞིང་དཀའ་སྤྱད་ཤུགས་དྲག་གིས་བརྩོན་པ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་བསྟེན།
སློབ་གཉེར་གནང་སྐབས་རྣམ་བཤད་སྙིང་བོའི་རྒྱན་དང་མཛོད་ཊཱིཀ་ཐར་ལམ་གསལ་བྱེད་དང་། རྗེ་བཙུན་པའི་སྤྱི་དོན། མཐའ་དཔྱོད་སོགས་ཕལ་ཆེར་ཐུགས་འཛིན་མཛད། མཁས་པ་དུ་མའི་སྤྱན་སྔར་བྱམས་ཆོས་ལྔ་དང་དབུ་མ་རིགས་ཚོགས་དྲུག ཚད་མ་སྡེ་བདུན། འདུལ་བ། མངོན་པ་སོགས་རྒྱ་བོད་ཀྱི་གཞུང་ཆེན་དུ་མའི་ཚིག་དོན་ལ་ཕྲ་ཞིབ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འབད་པས་ཡུན་རིང་སྦྱངས། དགེ་བཤེས་གྲགས་ཅན་དུ་མས་ཀྱང་གཞུང་གི་དཀའ་གནད་འགའ་ཞིག་འཆད་དཀའ་བ་དང་། ཆོས་གྲྭར་རྩོད་དཀའ་བ་འགར་དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་མཁྱེན་རབ་རལ་གྲི་རྣོན་པོ་མཁའ་ལ་གདེངས་པ་ཙམ་གྱིས་དཀའ་གནད་ཀྱི་མདུད་པ་མཐའ་དག་ཅིག་ཅར་གྲོལ་བར་མཛད། སྐབས་དེར་དགེ་བཤེས་ཁོང་གི་མཚན་སྙན་འབྲུག་སྒྲའི་སྒྲ་དབྱངས་དབུས་གཙང་ཡུལ་དུ་ཁྱབ་པས་མཁས་པ་དང་དགེ་བཤེས་གཞན་གྱི་སྙན་གྲགས་ཀྱི་གོ་འགོག་པར་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་རྟག་ཏུ་དམན་ས་དང་ཞི་དུལ་གྱི་སྤྱོད་པ་ལྷུར་བླངས་པས་མཆོག་དམན་ཀུན་གྱི་བསྟོད་བསྔགས་དང་ཕྱག་བྱ་བའི་འོས་སུ་གྱུར། གྲྭ་ཚང་རང་གི་ཡིག་ཆ་ཙམ་གྱིས་ཡིད་མ་ཚིམ་པར་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་དར་ཊཱིཀ་དང་། མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་དགེ་ཊཱིཀ་གཉིས་ཐུགས་ལ་བྱང་བར་བཟུང་སྟེ་སྐྱོར་སྦྱངས་རྒྱུན་དུ་མཛད། བཀའ་པོད་ལྔའི་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ལྷ་རམས་དམ་བཅའི་མཚན་བཏགས་གཏད། ལྷ་རམས་དམ་བཅའི་ཉིན་དང་པོར་ཀླུ་འབུམ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་བཏང་བས་གྲངས་ཅན་པའི་ལུགས་ལ་ཨ་རིག་ལུང་བར་རྩ་མི་སྐྱེ་ཞེས་ཁས་བླངས་ཀྱང་ཚིག་འཁྲིར་བརྩིས་ཏེ་འགང་ཆུང་བར་བྱེད། འོན་ཀྱང་བདག་སྐྱེས་འགོག་ཚུལ་ལས་བརྩམས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འཇོག་མཚམས་ཡིན་པས་དཔྱད་བྱ་སྣང་། ཉིན་གཉིས་པར་གཞུང་བརྒྱ་སྨྲ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་ཐང་རིང་བ་རྒྱ་སེང་གེ་སོགས་མཛོད་འདུལ་གྱི་དགེ་བཤེས་གཞོན་པ་མང་པོ་ལངས་པས་མཛོད་ནས་འཛིན་མཚམས་ལ་ནང་འགལ་འགའ་ཞིག་བྱུང་ཡང་སྤྱིར་སློབ་གཉེར་བ་གྲགས་ཅན་ཡིན་པས་ཤོར་གྲས་སུ་མེད་པར་དམ་བཅའ་ཨང་དང་པོ་བྱུང་། དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་དུ་ཞུགས་ནས་སྔགས་ལ་སྦྱངས། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་སེར་བྱེས་གྲྭ་ཚང་དང་རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་སོགས་སུ་ཟླ་མེད་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་བདུན་ཙམ་བསྟེན་ནས་ཟབ་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་ངོམས་མེད་བཞེས། སྐབས་དེར་རྒྱལ་བ་གཉིས་པའི་གདུང་འཚོབ་དམ་པ་ཕུར་བུ་ལྕོག་ངག་དབང་བྱམས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་པད་བསྟེན་ནས་ཕུར་ལྕོག་རི་ཁྲོད་དུ་ལོ་དྲུག་གི་རིང་ལ་ཟབ་ཆོས་གསན་པ་དང་། སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞོར་དུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལམ་རིམ་གཉིས་ཐུགས་འཛིན་གནང་སྟེ་སྐུ་འདའ་ཁའི་བར་དུ་ཞལ་འདོན་མཛད། ཕུར་ལྕོག་བྱམས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མདུན་ནས་ཁོང་གིས་འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་མའི་དབང་དང་། བཀའ་གདམས་ཐིག་ལེ་བཅུ་དྲུག་གི་དབང་། ཀུན་རིག་གི་དབང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཅུ་བདུན་གྱི་དབང་། འཇམ་དབྱངས་དཀར་པོ་ལྷ་ལྔའི་དབང་། གདུགས་དཀར་ལྷ་མང་གི་དབང་སོགས་གསན། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་ཕུར་ལྕོག་བླ་མ་བྱམས་པ་རིན་པོ་ཆེར་རྟག་ཏུ་ངུ་ཡིས་འཕགས་པ་ཆོས་འཕགས་བསྟེན་པ་ལྟར་བླ་མ་བྱམས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་མཉེས་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་མཉེས་པར་མཛད་པས་དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་ཕུར་ལྕོག་བླ་མའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོར་གྱུར། རི་ཁྲོད་དེར་སྒྲུབ་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ལྟར་ཉམས་མྱོང་གི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་འཁྲུངས། སྐབས་དེར་བླ་མ་བྱམས་པ་རིན་པོ་ཆེས་འཁོར་སློབ་རྒྱུ་སྐར་དབུས་ན་དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་སྐྱེས་མཆོག་ཟླ་བ་ལྟ་བུར་དགོངས་ནས་རང་གི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར། རྒྱལ་སྲས་རྡོ་རྗེ་འཆང་བསྙེན་རྫོགས་སྒྲུབ་སྐབས་དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་ལས་སློབ་ཀྱང་གནང་། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་ལོ་དྲུག་གི་རིང་ལ་བླ་མའི་རྒྱལ་ཚབ་མཛད་དེ་ཡོངས་འཛིན་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་སོགས་ལ་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ལུང་ཕུལ་བ་སོགས་འཆད་སྤེལ་རྒྱ་ཆེར་གནང་།
པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་བླ་མའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་ལ་དུས་འཁོར་གྱི་དབང་གསན་སྐབས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་འབུལ་བའི་དམ་བཅའ་མཛད་པ་བཞིན་ཕྱིས་སུ་རྭ་རྒྱ་དགོན་པ་ཡང་ཕུལ། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཡང་པཎ་ཆེན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཞུས་སམ་སྙམ། རྒྱལ་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོར་ཆོས་འབྲེལ་གསན། ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་མཆོག་ལྡན་ལ་སངས་རྒྱས་དངོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མཇལ་ཁ་ལན་གཅིག་ཞུས། ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་ལས་བཀའ་ཆོས་མང་པོ་གསན། དབང་གནང་ན་དགེ་བཤེས་འདྲ་མང་དུས་དབང་བརྡ་སྤྲོད་ཙམ་མཛད། གཞན་པའི་དུས་ཆ་གསུམ་གཅིག་གི་ཐུགས་བྲེལ་ལས་མི་སྣང་། སངས་རྒྱས་དངོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད་ཅེས་གསུངས། གཞན་སྔགས་ཆེན་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཕེལ་ཚང་གི་མདུན་ནས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་དབང་སོགས་གསན་བཞེས་གནང་ཞིང་། ལྕང་ར་ངག་དབང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་མདུན་ནས་དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་མགོན་པོ་སྙིང་ཞུགས་ཀྱི་ཁྲིད་གསན། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་བཀས་རང་ཡུལ་དུ་དགོན་པ་འདེབས་པར་བསྐུལ་བ་བཞིན་མདོ་སྨད་དུ་འབྱོན་ཁར་སྒོ་ལའི་ནང་དུ་ཀློང་བརྡོལ་བླ་མ་ཕེབས་ཏེ་ཕན་ཚུན་ཕྱག་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐུགས་སྨོན་གནང་། ཕ་ཡུལ་གྱི་གཉེན་ཉེ་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་སྨད་དུ་སྤྱན་འདྲེན་པའི་ཕོ་ཉ་བཏང་བར་བརྟེན་མདོ་སྨད་དུ་ཕེབས།
རང་ཡུལ་དུ་བྱོན་ནས་མཚོ་སྔོན་བོད་སོག་གི་བླ་དཔོན་སེར་སྐྱ་ཆེ་ཕྲ་མང་པོས་དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་བླ་མར་བསྟེན་ཞིང་སྤྱི་བོར་བཀུར། བླ་དཔོན་སེར་སྐྱ་མང་པོས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེར་མཛད། ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་འབལ་མདོ་ན་བཞུགས་སྐབས་སུ་ཤིང་བཟའ་སྤྲུལ་སྐུ་ཚང་ཐོག་མར་མཇལ་བར་ཕེབས་ཏེ། ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་རྗེས་སུ་བཟུང་ཞིང་འཇིགས་བྱེད་དང་ཀུན་རིག གསང་འདུས་སོགས་ཀྱི་དབང་ཆེན་དེར་བཞུགས་སེར་སྐྱ་ཡོངས་ལ་བསྩལ། དགུང་ལོ་ཞེ་བཞི་བ་ས་གླང༼ ཕྱི་ལོ༡༧༦༩ ༽ལོར་རྭ་རྒྱ་དགོན་བཀྲ་ཤིས་འབྱུང་གནས་བཏབ། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་རྭ་རྒྱ་དགོན་པ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་ཕུལ་བར་ཨེར་ཏི་ནི་མེར་གན་མཁན་པོའི་ཆོ་ལོ་དང་། མཚན་ཉིད་ཚུགས་དགོས་ཀྱི་བཀའ་ཕེབས་བཞིན་སེར་བྱེས་ལྟར་གྱི་འཆད་ཉན་བཙུགས། བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་དགེ་བཤེས་ཁྲི་རྒན་དུས་ཀྱི་གྲྭ་རྒྱུན་ཡི་ངོགས་བླ་མ་ཀུན་བཟང་ཁྲིར་བསྐོས་ཏེ་བརྩི་བཞག་གཏོང་དུ་བཅུག ལོ་ཤས་ནས་ས་གནོད་ཆེ་བ་ལ་སྟོང་ཆེའི་མཁར་ནག་བོན་པོས་ས་འདུལ་བྱས། དང་པོར་གྲྭ་ཚོགས་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་འདུས་པ་ཨ་རིག་དང་སོག་པོའི་རུ་འཐོར་བས་བརྒྱ་མ་ལོངས་ཙམ་ལ་བབས།
རྗེ་ཉིད་འབྲོག་ཁྲོད་ཕེབས་བཞུད་ཀྱི་སར་ཐུད་གང་བྱུང་མཉམ་བརྫི་བྱས་པའི་ཐུད་གདར་གཉིས་རེ་མཛོ་ཁལ་བྱས་ཏེ་གྲྭ་མང་ལ་བགོས། ཇ་མར་ནས་གསུམ་གྱི་ཕོག་བུད། ཕྱིང་བ་དང་རས་ཁ་གང་རྙེད་ཀྱིས་གྲྭ་བ་རང་རང་གི་ལུས་ཚད་དང་བསྟུན་ཕྱིང་འགག་བཟོས། གཟན་ཤམ། ཞྭ་ཟླམ། ཐ་ན་འཚེམ་སྐུད་ཡན་ཆད་དགེ་བཤེས་ཉིད་ནས་གནང་། རྐང་བྲོ་ཙམ་གྱི་གྲྭ་བ་གཞན་དུ་འགྲོ་ན་ངས་བཙེམས་པའི་གྱོན་པ་ཞོག་ལ་སོང་། གཉོམ་ཆུང་སྡོད་མཁན་རེ་བྱུང་ན་དགོས་གསུངས། འདི་ལས་དགའ་བྱས་ན་ངས་ཐུབ་ཀྱང་ཧ་ཅང་བརྒྱག་ན་གྲྭ་བ་འདི་ལ་དྲན་རྒྱུ་མང་། རན་ཙམ་ཡིན། གླ་བ་མི་ཚོ་རི་རྫད་ཙམ་གྱི་དཔེ་ལྟར་ངས་གསོ། མཚན་ཉིད་ཟེར་རྒྱུ་དེ་མི་མང་པོས་རྩོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། རྩོད་པ་དཀའ། རྗེའི་བསྟན་པ་དང་མཇལ་བ་ལ་བག་ཆགས་ཅི་ཐེབས་གྱིས། སྐྱོར་སྦྱངས་ལ་རེམ་གསུངས་པས་ལོ་གཅིག་ལ་རྣམ་བཤད་སྙིང་བོའི་རྒྱན་སྐྱོར་མཁན་ཉེར་ལྔ་དང་། གཞན་ལེགས་བཤད་སྙིང་བོ། རྗེ་བཙུན་པའི་ཕར་ཕྱིན་སོགས་སྐྱོར་མཁན་མང་ཞེས་ཨ་རིག་གསུང་རབ་ཚང་གིས་གསུངས་ཟེར། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་ཐུགས་བཀོད་གནང་སྟེ་གཙང་ཁང་དང་འདུ་ཁང་། ཆོས་གྲྭ་སོགས་གསར་བཞེངས་མཛད། གྲྭ་མང་ལ་རྒྱུན་དུ་ཐུགས་མཐུན་ཁྲིམས་གཙང་དང་བསླབ་གསུམ་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ་བའི་ངོས་ནས་གཞུང་ཆེན་རྣམ་བཞི་ལ་ཐོས་བསམ་བྱེད་དགོས་པའི་བསླབ་སྟོན་གནང་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བཤད་གྲྭ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་།
རྒྱུད་པ་དང་དུས་འཁོར་སོགས་འཛུགས་པའི་སྟ་གོན་ཡང་མཛད། ལྷ་ཁང་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་སོགས་མང་དུ་བཞེངས་ནས་དགོན་པ་ལོ་ཉེར་བཞི་འམ་ཉེར་ལྔའི་བར་དུ་བསྐྱངས། མཁས་དབང་གཙང་བ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་གཙོ་མཛད་དེ་གཞིས་བྱེས་ཀྱི་གསན་མཁན་མང་པོར་དབང་ལུང་མན་ངག་རིགས་མང་དུ་བསྩལ་ཅིང་གཙང་བ་སྤྲུལ་སྐུའི་གདན་ས་གཙང་དགོན་དོན་གྲུབ་རབ་བརྟན་གླིང་དུ་ཞབས་སོར་བཀོད་ནས་དགོན་པའི་འཛིན་སྐྱོང་མཐའ་དག་ཁུར་དུ་བཞེས། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་རྒྱུན་དུ་དཔལ་གསང་བ་འདུས་པའི་རིམ་གཉིས་གཙོར་བཏོན་ནས་ཐུགས་དམ་ཟབ་མོའི་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་མཛད་ཅིང་འཚོ་བའི་ཞལ་ཏ་ཙམ་ཡང་རང་གིས་བསྒྲུབས། སྔར་ཐུགས་ལ་བཟུང་བའི་མདོ་སྔགས་ལམ་རིམ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་བྱང་ཆུབ་གཞུང་ལམ་དང་། དངོས་གྲུབ་སྙེ་མ་གཉིས་ཐུགས་ལ་བཟུང་ནས་མཛད་པ་ཐ་མའི་བར་དུ་ཞལ་འདོན་ཆགས་མེད་མཛད།
དགུང་ལོ་ལྔ་བཅུ་བ་ཤིང་ལུག༼ ཕྱི་ལོ༡༧༧༥ ༽ལོར་རྭ་རྒྱ་དགོན་དུ་གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས་སོགས་གཞིས་བྱེས་ཀྱི་ཆོས་ཉན་མཁན་མང་པོར་ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ་གྱི་མཆན་འགྲེལ་དང་དགོངས་འགྲེལ་ལུང་རིགས་གཏེར་མཛོད། པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལེགས་བཤད་སྙིང་བོ། ལམ་རིམ་དམར་ཁྲིད་མྱུར་ལམ། བཀའ་གདམས་ཕ་ཆོས་བུ་ཆོས། བེའུ་བུམ་སྔོན་པོའི་འགྲེལ་བ། ཐོག་མའི་བློ་སྦྱོང་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད། དགའ་ལྡན་ལྷ་བརྒྱ་མའི་ཁྲིད་ཡིག རྟོགས་བརྗོད་མདུན་ལེགས་མའི་འགྲེལ་བ་སོགས་གསུང་ཆོས་མང་དུ་བསྩལ། དགུང་ལོ་ང་ལྔ་བ་ལྕགས་བྱི༼ ཕྱི་ལོ༡༧༨༠ ༽ལོར་སྐལ་ལྡན་གདུལ་བྱ་མང་པོའི་ཆེད་དུ་སོག་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས། དེ་ནས་ཕྱིར་ཕེབས་ནས་གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས་སོགས་ལ་བླ་མ་མཆོད་པའི་ཁྲིད་དང་སྨན་ཆོག་ཡིད་བཞིན་དབང་རྒྱལ་སོགས་ཀྱི་ལུང་གནང་། སྐབས་ཤིག་རོང་བོ་ཤར་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་དགེ་འདུན་འཕྲིན་ལས་རབ་རྒྱས་པས་རེབ་གོང་རོང་བོར་གདན་དྲངས་ཏེ་རིགས་ཀྱི་ཅོད་པན་དུ་བཀུར། ཤར་སྤྲུལ་སྐུས་གཙོས་བླ་གྲྭ་མང་པོར་དབང་ལུང་རྗེས་གནང་སོགས་ཆོས་བཀའ་མང་དུ་གནང་། རེབ་གོང་ཕྱོགས་ཀྱི་དད་ལྡན་མང་པོའི་འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེར་མཛད།
དགུང་ལོ་ང་བདུན་པ་ཆུ་སྟག༼ ཕྱི་ལོ༡༧༨༢ ༽ལོའི་དབོ་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅུ་གཅིག་ཉིན་རྭ་རྒྱ་དགོན་དུ་གཞིས་བྱེས་ཀྱི་གསན་མཁན་ཆེས་མང་པོར་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་གསུང་འབུམ་གྱི་ལུང་ཡོད་དོ་ཅོག་དང་། པོ་ཏོ་བ་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་གནམ་ཐིག་དང་། དཔེ་ཆོས་རིན་ཆེན་སྤུངས་པའི་རྩ་འགྲེལ། བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མའི་རྩ་འགྲེལ། བློ་སྦྱོང་རྨ་བྱ་དུག་འཇོམས་སོགས་བློ་སྦྱོང་གི་སྐོར་དང་། གོང་ས་ལྔ་བའི་ཡི་དམ་སྒྲུབ་སྐོར། དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་ཉིད་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ཀུན་རིག་གི་བསྙེན་ཡིག་སོགས་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཟླ་བ་གསུམ་ལྷག་གི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར་བར་མཛད། དགུང་ལོ་དྲུག་ཅུ་བ་ཤིང་སྦྲུལ༼ ཕྱི་ལོ༡༧༨༥ ༽ལོར་རྭ་རྒྱ་དགོན་དུ་གཞིས་བྱེས་ཀྱི་ཆོས་གསན་མཁན་མང་པོར་མདོ་སྡེ་མཛངས་བླུན་དང་། བྱམས་པའི་ཞུས་པའི་མདོ། བྱམས་པས་ལུང་བསྟན་པའི་མདོ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་སེན་རིང་གི་ཞུས་པའི་མདོ། མི་ལའི་རྣམ་ཐར། བསྐལ་བཟང་རྒྱན་འཕྲེང་། བསྟོད་སྤྲིན་རྒྱ་མཚོའི་འགྲེལ་བ། རྟེན་འབྲེལ་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་བ་སོགས་ཀྱི་ལུང་། མཁས་གྲུབ་ཆིག་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་བཤད་ཁྲིད་སོགས་གནང་། དགུང་ལོ་རེ་གཉིས་པ་མེ་ལུག༼ ཕྱི་ལོ༡༧༨༧ ༽ལོའི་དཔྱིད་ཀར་གཡེར་གཤོང་དགོན་པར་ཕྱག་ཕེབས། གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་གཙོས་གསན་མཁན་མང་པོར་རྒྱལ་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་འབུམ་གྱི་ལུང་དང་། རྗེ་ཕུར་ལྕོག་ངག་དབང་བྱམས་པའི་གསུང་འབུམ་གྱི་ལུང་། ལམ་རིམ་བདེ་ལམ་གྱི་ཁྲིད་ཆོས་ཐུན་བདུན་མ། བདེ་མཆོག་ལཱུ་ཨི་བའི་དབང་ཆེན། རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་མའི་དབང་ཆེན། སྙིང་བོ་དོན་གསུམ་གྱི་ཁྲིད། བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མའི་བཤད་ལུང་བཅས་ཟླ་བ་གཉིས་ལྷག་གི་རིང་ལ་མདོ་སྔགས་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཆེན་དགུང་ནས་ཕབས། སྐབས་དེར་དགེ་བཤེས་ཉིད་ཀྱིས་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་ཁྲི་ཕྲག་བརྒལ་བ་ཚོགས་པའི་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ལ་སྡིག་སྤོང་དགེ་སྒྲུབ་ལས་བརྩམས་པའི་གསུང་བཤད་དང་བསྙེན་གནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་སྡོམ་ཁྲིམས་འབོགས་པ་སོགས་གནང་། རྭ་རྒྱ་དགོན་དུ་དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་མདོ་སྡེ་བསྐལ་བཟང་དང་དཔང་སྐོང་ཕྱག་རྒྱ་བ། གཟའ་ཡུམ། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ། བློ་སྦྱོང་ཆིག་ལབ་རིང་མོ། བརྒྱ་རྩའི་ལུང་སོགས་གནང་། རྗེ་གསེར་ཁང་པ་དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ཡས་མས་སུ་རྭ་རྒྱ་དགོན་དུ་དགེ་བཤེས་ཁོང་གི་མདུན་ནས་རྣམ་བཤད་སྙིང་བོའི་རྒྱན་དང་། བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ། མདོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ལུང་དང་། རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་དབང་སོགས་གསན་བཞེས་གནང་།
དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་རི་ཁྲོད་དུ་ཕེབས་ཁར་གྲྭ་མང་ལ་རྣམ་རྒྱལ་མ་དང་སྒྲོལ་མའི་ལུང་གནང་སྐབས། སྒྲོལ་མ་འདི་ང་ལ་ཨ་མས་བསླབས་པ་ཡིན་དག་རྒྱུ་མེད། འོན་ཀྱང་། ངེད་ཀྱི་ངག་སྒྲོས་མ་བྱས་ཁྱེད་ཚོའི་འདི་བཞིན་འདོན་མི་དགོས་གསུངས། དེའི་མཇུག་ཏུ་ངེད་ཀྱི་དགོན་པ་འདིར་གྲྭ་བ་མང་པོ་མི་དགོས། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་མང་ན་མི་བཟང་། འདུ་ཁང་འདིར་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྐུ་ཡང་བྲིས་ཡོད། སངས་རྒྱས་སྟོང་བོ་དེ་དག་མང་ཇ་བཟང་ན་ཡང་འཛུམ་མེ་རེ་ངན་ན་ཡང་འཛུམ་མེ་བཞུགས་ཡོད་གསུངས། གཞན་ཡང་སྐུ་སྐྱེ་ཟེར་བ་འདི་སྲོལ་བཟང་པོ་མིན་ཚུལ་དང་། མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་ང་ལ་གཅིག་གདམ་དུ་བཅུག་ན་བཙུན་པ་འདེམས་ཞེས་གྲྭ་མང་ལ་ཚོགས་གཏམ་མང་དུ་གནང་བ་མ་ཟད། ཕྱི་སྐོར་ཞིག་ལ་བྱོན་དུས། དགོན་པའི་མཐའ་ན་ཡོད་པའི་རུས་པ་ཐམས་ཅད་བཏུས། ཐུ་བ་གང་ཁྱེར་ཡོང་ནས་འདུ་ཁང་གི་སྒོར་སྤུངས་ཏེ། གྲྭ་བ་རྣམས་བོས་ཏེ་འདི་ལ་ལྟོས་ཨང་ལས་ངན་པོ་ངས་དགོན་པ་འདི་ཅི་ལ་བཏབ་བཞག་པ་རེད། མ་བཏབ་ན་ཨང་། དེང་ཕྱིན་ཆད་ཁྱེད་ཚོས་བན་རྒན་བླ་མ་ཞིག་ལ་བརྩི་ན་འདི་འདྲ་མ་བྱེད་གསུངས་པས། དེ་ནས་བཟུང་དགོན་པའི་མཐའ་ཚོ་གཙང་སིང་ངེར་གནས་སྐད། སྐབས་ཤིག་ལ་ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཆེན་མོས་ཤིང་བཟའ་སྤྲུལ་སྐུ་ཚང་ཕྱག་ཕྱིར་ཁྲིད་ནས་ཁྲི་ཀ་དང་། ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་། བྲག་བྱ་ཁྱུང་། སྐུ་འབུམ། ཟི་ལིང་སོགས་སུ་ཕེབས། ཟི་ལིང་དུ་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱི་བཞུགས་གནས་མཁར་ནང་གི་གྲྭ་ཚང་བཞི་སོ་སོའི་རྟེན་སོགས་མཇལ་ནས་ཟི་ལིང་མཁར་ལ་སྐོར་བ་ལན་མང་མཛད། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་བྱམས་པ་འབུམ་གླིང་དང་། རི་བོ་དན་ཏིག ཡང་ཏིག མཛོ་མོ་མཁར། ཀ་ཅུའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ། ཨ་འགང་རྟ་མགྲིན་རང་བྱོན། ལོ་ཀྱྰ་ཏུན་སོགས་ལ་མཇལ་སྐོར་དུ་ཕེབས། ཕྱིར་ལམ་ཙོང་ཉིན་ཕྱོགས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་གསེར་ཁོག་བཙན་པོ་དགོན། དགོན་ལུང་། ཆུ་བཟང་། དམར་གཙང་བྲག བ་ཝོན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ། ཤ་བར་འོད་དཔག་མེད། བྲ་སྟི་སྒྲོལ་མ་རང་བྱོན། སྟོང་སྐོར་དགོན་པ། སྒོ་མེ་བར་ཝོན་སོགས་བརྒྱུད་ནས་རྭ་རྒྱ་བཀྲ་ཤིས་འབྱུང་གནས་སུ་ཕེབས། ཐེངས་ཤིག ཁོང་རེབ་གོང་རྫོང་དཀར་དགོན་དུ་ཕེབས་ནས་རྗེ་མ་ཎི་བ་བློ་བཟང་མཁས་མཆོག་ཚང་དང་ལྷན་དུ་ཆོས་ཀྱི་གསུང་གླེང་མང་དུ་མཛད། རྣམ་པ་གཉིས་སྔར་ནས་ཐུགས་ཡིད་གཅིག་འདྲེས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཁར་ཕན་ཚུན་ཡོན་ཏན་མཛད་སྤྱོད་ལ་དད་གུས་བླ་ལྷག་ཏུ་འཕེལ། ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཆེན་མོ་ཚང་གིས་རྗེ་མ་ཎི་བ་བློ་བཟང་མཁས་མཆོག་ཚང་གི་ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་བརྗོད་པ།
ཕུན་ཚོགས་ཚེ་དང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་སྩོལ་བའི། ཞེས་པའི་ཞབས་བརྟན་གསོལ་འདེབས་ཚིག་སྦྱོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཀྱང་བརྩམས། རྗེ་མ་ཎི་བ་བློ་བཟང་མཁས་མཆོག་ཚང་གིས་ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཆེན་མོ་ཚང་ལ་ན་བཟའ་སྤུས་ལེགས་ཆ་ཚང་ཞིག་ཕུལ་ཏེ། ཕྱིང་སེར་དང་སྣམ་སྦྱར་གྱོན་ནས་འཚང་རྒྱ་ན་ངེད་ཅག་སངས་རྒྱས་དགོས། ད་རེབ་ན་བཟའ་འདི་རྣམས་བཞེས་དགོས་ཞུས་པར། ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཚང་གིས་ན་བཟའ་རྣམས་སྐུ་ལ་མནའ་ནས་རྫོང་དཀར་དགོན་པའི་རྟེན་རྣམས་ལ་ཞིབ་མཇལ་གནང་སྐབས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལུང་བསྟན་ཡང་གསུངས། དགུང་ལོ་རེ་བདུན་པ་ཆུ་བྱི༼ ཕྱི་ལོ༡༧༩༢ ༽ལོར་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་གླིང་གི་མཁན་ཁྲིར་བཞུགས་བཞིན་པའི་སྐབས། དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་བསྟན་འགྲོའི་ཕན་བདེ་འབའ་ཞིག་ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་སྦྲ་ནག་ཁག་གསུམ་གྱིས་གཙོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཇག་རྐུན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་ཇེ་ལོད་དུ་སོང་ན་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀུན་ལ་གནོད་ཚབས་ཆེ་བར་དགོངས་ནས། དགེ་བཤེས་ཁོང་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་བླ་མ་མང་པོས་དགོངས་པ་གཅིག་དྲིལ་གྱིས་རྐུན་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞེས་གསུང་བསྐུལ་མཛད་པ་བཞིན།
ལ་མོ་བློ་བཟང་ཕན་བདེའི་དབང་ཕྱུག་མཁས་བཙུན་རྒྱ་མཚོ་དང་ཤར་སྤྲུལ་སྐུ་དགེ་འདུན་འཕྲིན་ལས་རབ་རྒྱས་སོགས་ཀྱིས་གཙོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བླ་མ་མང་པོ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཛོམས་ཏེ་ཇག་མི་ཆེ་ཆུང་ཀུན་ལ། ཁྱེད་ཚོས་བྱ་ངན་སྤྱོད་ངན་འདི་དག་གི་འཕྲོ་བཅད་ན་ལེགས་ཚུལ་གྱི་བསླབ་བྱ་ནན་ཏན་དུ་བསྩལ་བས་ཡུལ་གྲུ་དུ་མ་བདེ་འཇགས་ལ་བཀོད། དེའི་སྐབས་སུ་དགེ་བཤེས་ཁོང་གིས་དེར་འདུས་ཚོགས་ཡོངས་ལ་མདོ་སྡུད་པ་དང་། སྐྱབས་འགྲོའི་ཁྲིད་སོགས་བསྩལ། དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་རེ་བརྒྱད་པ་ཆུ་གླང༼ ཕྱི་ལོ༡༧༩༣ ༽ལོར་གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས་མཆོག་གིས་གཡེར་གཤོང་དགོན་པར་གདན་དྲངས། བླ་གྲྭ་འདུས་ཚོགས་ཡོངས་ལ་ལམ་སྒྲོན་གྱི་རྣམ་བཤད་ཕུལ་བྱུང་བཞད་པའི་དགའ་སྟོན། དགེ་བཤེས་ཁོང་གི་གསུང་རྒྱུན་ལམ་རིམ་ཟིན་བྲིས། འཇམ་དཔལ་ཞིང་བཀོད་ཀྱི་མདོ། ལམ་རིམ་བསྡུས་དོན། གྲུབ་རྒྱལ་ལུགས་ཀྱི་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་རྗེས་གནང་སོགས་གནང་། དགོན་གནས་དེར་ཆུ་སྟོད་ཟླ་བའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་དུས་ཆེན་ཉིན་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་གསེར་ཟངས་ཀྱིས་བཞེངས་ཡོད་པ་ལ་རབ་གནས་གནང་།
དགུང་ལོ་དོན་གཉིས་པ་མེ་སྦྲུལ༼ ཕྱི་ལོ༡༧༩༧ ༽ལོར་སྟོང་སྐོར་དགོན་དུ་བཞུགས་སྐབས་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་དབལ་མང་པནྚི་ཏ་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་མཚན་པ་དང་མཇལ་འཛོམས་གནང་། ཉིན་དུ་མར་ལམ་རིམ་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་མདོ་སྔགས་དང་། སྔོན་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་གསུང་གླེང་སོགས་ཕན་ཚུན་བྲག་ཐོག་ནས་ཆུ་འཇོ་བ་ལྟ་བུ་གནང་རེས་མཛད་པས་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཐུགས་བློ་ཁེངས་པ་བྱུང་། ཞེས་དང་། དགུང་ལོ་དོན་གསུམ་པ་ས་རྟ༼ ཕྱི་ལོ༡༧༩༨ ༽ལོར་ཡང་དབལ་མང་པནྚི་ཏ་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་མཚན་པ་དབུས་ནས་ཕྱིར་ཕེབས་སྐབས་སྟོང་སྐོར་དགོན་དུ་ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཆེན་མོ་དང་མཇལ་འཛོམས་མཛད། སྔར་བཞིན་གང་ཅིའི་གསུང་གླེང་འཕེལ་ཞིང་། ཕེབས་ཁར་མཐེ་བོང་གེར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རིག་ལ་ང་མགུ་བ་ཡིན། ཆོས་ཤིག་བྱ་ཨེ་དགོངས། དགོངས་ན་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་ནས་མ་བཞུགས། ཕ་ཡུལ་བློས་མ་བཏང་བའི་ཆོས་པ་མེད། རྨ་ཆུའི་ཚུར་ཁ་འདིར་ཕེབས། ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་དང་སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ་གཉིས་ཐུགས་འཛིན་མཛོད། འདིའི་ཚིག་རེ་རེ་དང་གཞན་པོ་ཏི་རེའི་ནུས་པ་མི་འདྲ། དུས་ཕྱིས་ངས་གང་བཤད་གཞན་གྱིས་བློ་ལ་འབབ་ཀི་མེད། འཇིག་རྟེན་ཅིག་བྱེད་ཨེ་དགོངས། དགོངས་ན། ཁྱེད་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་བ་ཚང་གི་རྐང་ལག་གི་རྡིག་སྒྲ་ལ་འགྲན་ཟླ་མེད། དེའི་སྟེང་དུ་དགོས་པ་ཅིག་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན། ལྷ་སྡེ་ཁག་གསུམ་ལ་ཇག་ཁྲིམས་རྐུས་ཁྲིམས་ཤིག་དང་། དགོན་པ་ལ་ནག་ཆང་རྐུས་གསུམ་གྱི་འགྲིག་ལམ་དམ་པོ་ཞིག་འོང་ན་དེས་མི་ཆོག་རྒྱུ་མེད། ང་ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཕྱིང་སེར་ཅན་གྱི་གདམས་ངག་གི་སྙིང་བོ་ཡིན་ནོ་གསུངས་བ་ཐུགས་ལ་འཇགས་ཞེས་དབལ་མང་ཚང་གི་རྣམ་ཐར་དུ་གསུང་འདུག དགུང་ལོ་དོན་གསུམ་པ་ས་རྟ༼ ཕྱི་ལོ༡༧༩༨ ༽ལོར་གཅན་ཚའི་ཐང་དུ་ཕེབས། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉན་མཁན་མང་པོར་དགའ་ལྡན་ལྷ་བརྒྱ་མ་དང་། ལམ་གཙོ། ཡོན་ཏན་གཞིར་གྱུར་མ། རྒྱལ་བ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཕྱག་བཞི་བའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་ལུང་། ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་རྗེས་གནང་། རྣམ་འཇོམས་བྱབས་ཁྲུས་སོགས་གནང་། ད་དུང་ལོ་འདིར་དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་སྐུ་འབུམ་དུ་ཕེབས། བླ་གྲྭ་འདུས་ཚོགས་ཡོངས་ལ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོའི་བཤད་ལུང་སོགས་ཆོས་རྒྱུན་མང་པོ་གནང་། དགོན་པར་ཆུ་ཅུང་ཟད་དཀོན་པས་ལུང་བསྟན་ཞུས་པར་བྲེལ་བ་མི་དགོས། སྡོང་རའི་རྔ་མ་ན་རང་འཐག་བསྐོར་དུས་ཡོང་གསུངས། ནན་ཞུས་བྱས་པས་མདུན་རིའི་རྐེད་པའི་རྩེར་ས་བརྟག་གནང་བ་བཞིན་ཀླུ་དབང་རྒྱལ་བོ་སྟེ་ཀླུ་མ་དྲོས་པའི་ལྷ་ཁང་བཞེངས། དགེ་བཤེས་ཁོང་བྱ་ཁྱུང་བྲག་ཏུ་ཕེབས་ནས་གསན་མཁན་མང་པོར་ལམ་རིམ་ཆེན་མོའི་བཤད་ལུང་དང་། གསང་འདུས་སོགས་ཆོས་བཀའ་ཅི་རིགས་བསྩལ།
དགེ་བཤེས་ཚང་དགུང་ལོ་དོན་ལྔ་བ་ལྕགས་སྤྲེལ༼ ཕྱི་ལོ༡༨༠༠ ༽ལོར་གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་གཡེར་གཤོང་བསམ་གཏན་གླིང་དུ་གདན་དྲངས། གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་གཙོས། མཁན་ཆེན་སྤྲུལ་སྐུ་ཚང་། སྟག་གེ་སྤྲུལ་སྐུ། བྲག་དཀར་ཞབས་དྲུང་སོགས་ཕྱོགས་ནས་བྱོན་པ་དང་། གཞིས་ཀྱི་དགེ་འདུན་པ་མང་པོར། བཀའ་གདམས་ཐིག་ལེ་བཅུ་དྲུག་གི་དབང་དང་། ཐིག་ལེ་བཅུ་དྲུག་གི་དབང་ཆོག་དངུལ་དཀར་མེ་ལོང་ཟླ་བ་སྒྲོན་མེའི་དབུ་ནས་ཆོས་ཐུན་གཅིག ཇོ་བོའི་བསྟོད་པ་སུམ་ཅུ་བ་སོགས་ཀྱི་ལུང་། དགོན་པའི་རིམ་གྲོར་དྲུག་ཅུ་བའི་གཏོར་བཟློག་དང་། ཚོམས་ཆེན་གྱི་རྟེན་གསར་རྙིང་རྣམས་ལ་རབ་གནས་མདོར་བསྡུས་ཀྱི་སྤྱན་དམིགས་ཀྱང་གནང་། དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་ལྕང་སྐྱ་སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་གིས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་ཡོངས་འཛིན་དུ་བཀུར། དབང་ལུང་རྗེས་གནང་སོགས་ཟབ་ཆོས་མང་པོ་ཡང་ཡང་གསན་ཏེ་དཔོན་སློབ་གཉིས་ཀ་ཐུགས་ཡིད་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར། དགུང་ལོ་དོན་དྲུག་པ་ལྕགས་བྱ༼ ཕྱི་ལོ༡༨༠༡ ༽ལོར་རྡོ་སྦིས་དགོ་རིའི་གྲྭ་ཚང་དུ་བཞུགས་སྐབས་ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ་ཚང་དང་། ལ་ཁ་སྤྲུལ་སྐུ་སོགས་ལ་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གནང་། དགོན་དེ་གའི་བླ་གྲྭ་ཡོངས་ལ་ཀུན་རིག་གི་དབང་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་བོའི་མདོ། ལེགས་བཤད་གསེར་ཕྲེང་གི་དབུ་ནས་ཆོས་ཐུན་གཅིག གདུགས་དཀར་མཆོག་གྲུབ་མ། རྣམ་རྒྱལ་གཟུངས་རིང་གི་ལུང་བཅས་བསྩལ།
དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་ཆུ་བྱི༼ ཕྱི་ལོ༡༧༩༢ ༽ལོར་ཤིང་བཟའ་སྤྲུལ་སྐུ་ཚང་ལ་རྭ་རྒྱ་དགོན་པའི་གདན་ས་གཏད་དེ་ཁོང་ཉིད་བྱ་བཏང་གི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་སྨད་ལྷོ་བྱང་གི་དགོན་སྒྲུབ་སྡེ་ཕལ་ཆེར་དང་། མ་ཧཱ་ཙི་ནའི་ཡུལ་གྲུ་སོགས་ཞབས་ཀྱིས་བཅག་སྟེ་དད་ལྡན་བོད་སོག་གི་གདུལ་བྱ་བགྲང་ལས་འདས་པའི་བློ་ཁ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བསྒྱུར། ཡང་ཁོང་ཉིད་ཐེངས་ཤིག་དགོན་པའི་སྒྲིག་ལམ་དག་ཐེར་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྱིར་དགོན་པར་གདན་དྲངས་ནས་དགུན་གཅིག་ལ་བཞུགས། ཤིང་བཟའ་དཔོན་སློབ་ཀྱིས་ཁ་ཤོམ་ལག་ཤོམ་མ་བྱས་ན་མཚན་ཉིད་གྲྭ་ཚང་གི་ཐ་སྙད་མེད་ཅེས་རྣམ་འགྱུར་སོགས་བསླབ་སྟེ་རྩོད་གྲྭ་ཤོག་ཆེན་པོ་བྱུང་འདུག་པར། ཁོང་གིས། འདང་རྒྱོབས། བསམ་བློ་ལེགས་པོ་ཞིག་མ་བཏང་ན་ཀི་བཏབ་པའི་ཉེས་བྱས་གཅིག ཐལ་མོ་བརྡབ་པའི་གཅིག ཧབ་ཆ་བརྒྱབ་པའི་གཅིག་སོགས་འབྱུང་གསུངས། འགྲིག་འགལ་མང་པོ་བྱུང་བར་ཐུགས་སྐྱོ་སྟེ། ངས་འདིར་དགོན་པ་ཞིག་བཏབ་པ་གྲྭ་བ་གཉོམ་ཆུང་དཔེ་ཆ་རེ་ལྟ་མཁན་ཨེ་ཡོང་བསམ་པ་ཡིན་པ་ལས་ཚོང་དང་ཁེ་ཕོག་གི་ཆེད་དུ་མིན། ཁྱོད་རང་ཚོས་ཚོང་ཁེ་ཕོག་དང་རྒྱུ་ནོར་གསོག་གི་བསྡད་ན་གྲྭ་བ་ཡ་རབས་ཚོའི་མིག་ལྟོས་ལ་གནོད་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཐེབས་ངེས། ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་སྐུ་ཁམས་བདེ་མོ་གྱིས་ཞེས་གསུངས་ནས་སྔོན་བྱོན་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་བདག་གིར་མཛད་དེ་དབེན་གནས་གང་འགོལ་རྣམས་སུ་གྲོགས་མེད་གཅིག་པུས་ཐུགས་དམ་ཉམས་བཞེས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡུན་རིང་མཛད་པས་ཉམས་རྟོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་ཁ་ཀློང་དུ་བརྡོལ་བ་བྱུང་། ཀ་མདོ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་རྫོང་དང་ཨ་རིག་ཆུ་སྔོན་ཁའི་ཙོ་མོ་ངོ་། ཨ་རིག་ཞོ་མ་ཕུག འདམ་བུའི་བྲག་དཀར། ཏེ་ཐུང་བྲག་དགོན་སོགས་སུ་ཡུན་རིང་བཞུགས། ཉན་ཐོས་འགོག་སྙོམས་པ་བཞུགས་པར་གྲགས་པའི་གནས་ལྷ་ཁང་ལུང་བའི་བྲག་ཕུག་དང་། སྟོང་སྐོར་མཁར་ནང་གཉིས་སུ་དབྱར་དགུན་རེས་མོས་ཀྱིས་བཞུགས་སའི་མཐིལ་མཛད། སྟོང་སྐོར་དགོན་ནས་རྭ་རྒྱ་དགོན་པར་སྣམ་ཕྲུགས། རྩེ་ཞྭ་སོགས་ཀྱི་འགྱེད་ཡང་ཡང་བསྐུར། དགེ་བཤེས་ཁོང་གི་ཕྱག་ཏུ་གསེར་གང་བྱུང་དབུས་གཙང་དུ་མང་འགྱེད་དང་། རྒྱལ་བ་ཡབ་སྲས་ལ་དངོས་འབུལ་གྱི་ཆེད་དུ་བསྐུར་གནང་མཛད། ལྷག་མ་གང་ཡོད་ཀྱིས་གསུང་རབ་དང་ཐང་ག་མང་དུ་བཞེངས། ཆོས་བྲིས་པ་ཨ་མཆོད་གསེར་ཞག་གི་བསམ་པ་ཡིན་གསུངས། སྦྲ་ནག་ཁག་གསུམ་གྱི་རྐུས་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུར་ཤར་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཞུས། དོང་ཙེ་གང་རྙེད་བསགས་ནས་ཐེ་གུ་གང་འཚམས་ལ་བརྒྱུས་ཏེ་སྤྲང་བོ་ལྔ་བརྒྱ་དྲུག་བརྒྱ་ཙམ་ལ་སྤྲང་འགྱེད་གཏོང་། ཐེ་གུ་ཕྱིར་བླངས་ཏེ་ཡང་བསྐྱར་སྐྱོང་གསོག་བྱེད་པ་སོགས་ཁོང་གི་ཕྱག་གི་དངོས་རྫས་གང་ཡོད་རྣམས་གསེར་དང་དོང་ཙེར་བསྒྲིལ་ནས་བྱ་བཏང་གི་ཚུལ་དུ་གནས་སྐོར་མཛད་དེ་མདོ་སྨད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཆེ་ཆུང་ཀུན་ལ་མང་འགྱེད་སྤྱི་འཇོག་སོགས་བབ་བསྟུན་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་མཛད་དེ་ཟང་ཟིང་གི་དངོས་བོ་རྣམས་རྫོགས་བྱང་གི་གཏེར་དུ་སྦས།
དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་སྨད་ཀྱི་དགོན་ཆེན་རྗེ་སྐུ་འབུམ་དང་བཙན་པོ་དགོན། བྱ་ཁྱུང་བྲག ཆུ་བཟང་དགོན། ཟན་གྲོན། སྟོང་སྐོར་དགོན། དགོན་ལུང་སོགས་དགོན་སྒྲུབ་སྡེ་ཕལ་ཆེ་བར་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཏེ་ཟབ་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར་ཞིང་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད། ཁོང་གི་དངོས་སློབ་དུ་གྱུར་བ་ཡང་། བོད་སོག་གི་བླ་དཔོན་ཆེ་ཕྲ་དུ་མ་དང་། ལྕང་སྐྱ་སྤྲུལ་སྐུ་ཚང་། ཤར་སྤྲུལ་སྐུ། སྨིན་གྲོལ་སྤྲུལ་སྐུ། ལ་མོ་སྤྲུལ་སྐུ། སྟོང་སྐོར་སྤྲུལ་སྐུ། བྱ་ཁྱུང་མཁན་པོ་ཇུ་ནང་ངག་དབང་སྙན་གྲགས་། ཆེ་ཤོས་བཤད་སྒྲུབ་བསྟན་པའི་ཉི་མ། ལ་མོ་བདེ་ཆེན་གྱི་མར་ཁུའི་སྤྲུལ་སྐུ་ངག་དབང་བསྟན་འཛིན། ལ་མོ་གཡོན་རུ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས། ཤིང་བཟའ་པནྚི་ཏ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས། རྐ་ཕུག་པནྚི་ཏ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ། གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་གྲགས། དགེ་བཤེས་བྱམས་པ་ཟླ་འོད། ཉི་ཟུར་ངག་དབང་དོན་གྲུབ་སོགས་མདོ་སྨད་ལྷོ་བྱང་གི་བླ་ཆེན་མཁས་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་དགེ་བཤེས་ཁོང་གི་སློབ་མར་གྱུར་ཏོ།། དགེ་བཤེས་ཁོང་ཉིད་སྐུ་ན་མཐོན་པོའི་དུས་སྟོང་སྐོར་ལྷ་ཁང་ལུང་དུ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲེངས་པའི་མཐར། དགུང་ལོ་དོན་བརྒྱད་བཞེས་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཆུ་ཕག༼ ཕྱི་ལོ༡༨༠༣ ༽ལོའི་སྟོན་དུས་སྐུ་ཁམས་ཅུང་ཟད་ལྟེམས་པའི་ཚུལ་མཛད་པ་ན། སྒོ་མེ་ཕྱོགས་སུ་འབྱོན་བཞེད་ཀྱིས་དད་ལྡན་དུ་མའི་རེ་བ་སྐོང་བཞིན་ཤུག་ཆུའི་རི་ཁྲོད་དུ་དེ་གའི་སྒོམ་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ལ་བདེ་མཆོག་ལཱུ་ཨི་བའི་དབང་སོགས་ཆོས་བཀའ་འགའ་ཞིག་བསྩལ་ཅིང་། རིམ་གྱིས་བར་ཝོན་ཏིང་ཀྱྰ་དགོན་པའི་ལྟག་གི་རི་ལྡིངས་སུ་ཕེབས། སྒོ་མེ་ཏིང་ཀྱྰ་དཔོན་སློབ་ཀུན་བཟང་སྙན་གྲགས་རྒྱ་མཚོ་ལ་ང་རང་ཤི་སོང་ན་སྤུར་འདི་ཀར་བཞག་ཨེ་ཆོག་གསུངས་པར། དཔོན་སློབ་བས་ཕྱག་ཕུལ་ཏེ། ང་སྒོ་མེ་ཚང་ལ་དེ་འདྲའི་བསོད་ནམས་ཞིག་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་། ཐུགས་བཞེད་ལྟར་གནས་འདི་ཀར་བཞུགས་ན་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་ཚིག་ཕུལ། རྭ་རྒྱ་ནས་ཤིང་བཟའ་པནྚི་ཏ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་དགོན་པའི་གྲྭ་མང་བཅས་ཕེབས་ཏེ་བརྟན་བཞུགས་ཕུལ་བར། ང་ལ་རང་དབང་མེད། ཡོད་ཀྱང་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་འདི་སོས་ཐབས་མེད།
གལ་སྲིད་རང་དབང་ཞིག་ཡོད་ན་སྟེང་ཡ་གིར་ལྷ་ཡུལ་ནས་རྩེད་མོ་རྩེ་གི་བསྡད་ན་སྙམ་གསུངས། ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་མེད་འབྱོན་རྒྱུའི་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པར། རང་དབང་མེད་པས་སྤྲུལ་སྐུ་མི་ཡོང་། ཡོད་ན་ལྷག་པར་མི་ཡོང་། འཐབ་རྩོད་འཁྲུགས་ལོང་འདིའི་ནང་དུ་ཡོང་ནས་ཅི་བྱེད། ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་དང་སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ་གཉིས་ཁྱི་གཏུམ་པོས་དེད་ཀྱང་ཁ་ནས་མི་འཆོར་བ་འདི་ངའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས། ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་བློ་ནས་ཤར་ཤར་འདོན་མཁན་གྱི་བྱིས་པ་ཞིག་རྙེད་ན་ཁྱེད་ཚོས་བླུས་ཆོག་ཚུལ་དང་། གསོན་པའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་བྱས་པས་མི་ཆོག་པར་ཤི་དུས་ཀྱི་རོ་ལའང་ཆོས་བརྒྱད་བྱེད་བཅུག་པར་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་སྟབས། ང་ཤི་རྗེས་ངའི་ཕུང་བོ་འདི་ཙོག་ཙོག་བྱས་ནས་མ་འཇོག འཆི་དུས་ཀྱི་འདུག་སྟངས་ལྟར་ཞོག་ལ་རྒྱབ་ཀྱི་གད་པ་འདི་ཐོག་ཏུ་ཁོབས་ཞེས་ཞལ་ཆེམས་གནང་། ལོ་དེའི་ཧོར་ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་གཉིས་ཀྱི་ཉིན་དགོངས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་སོ། གསན་ཡིག་འགར་ཁོང་གི་མཚན་གཞན་ལ། བྱམས་པ་དགེ་ལེགས་དང་། བྱམས་པ་རྒྱལ་མཚན་འོད་ཟེར། རྒྱལ་མཚན་འོད་ཟེར་སོགས་ཀྱང་ཟེར། དགེ་བཤེས་ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་སྐོར་ལ་ཀུན་རིག་གི་བསྙེན་ཡིག་དང་ལམ་རིམ་ཟིན་བྲིས། གསང་འདུས་བསྙེན་ཡིག རྭ་རྒྱ་བཀྲ་ཤིས་འབྱུང་གནས་ཀྱི་བཅའ་ཡིག གོང་མའི་བརྟན་གསོལ། ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་རིན་པོ་ཆེའི་བླ་མའི་གསུང་ཟིན་བྲིས་སུ་མཛད་པ་ལ་ཤོག་གྲངས་དགུ་སོགས་ཡོད་དོ།།
བཙན་པོའི་མགར་གྱི་དྲ་བ་ལས་དྲངས།
